درصورتی که تدوین کنندگان خط مشی عمومی با اجرا ارتباط داشته باشند بسیاری از مشکلات از بین خواهند رفت اما در عمل این گونه نیست. هدف از پژوهش حاضر شناخت بازیگران تدوین خط مشی عمومی مؤثر بر اجرای خط­ مشی­ های سلامت نظام اداری در دستگاه­ های اجرایی استان خوزستان به منظور ارائه یک مدل است. در این تحقیق از پرسش­ نامه بازیگران تدوین خط­ مشی­ های عمومی با 51 سؤال و آلفای کرونباخ 815/0 و پرسش­ نامه سلامت نظام اداری با آلفای کرونباخ 790/0 با 74 سؤال استفاده شد. جامعه آماری در مرحله تدوین بازیگران خط مشی شامل 15 نفر از خبرگان بوده و در بخش اجرای خط­ مشی­ ها شامل 10377 نفر از مدیران دستگاه­ های اجرایی بوده که با نمونه­ گیری طبقه­ ­ ای ساده 382 نفر انتخاب شدند. برای تجزیه وتحلیل داده­ ها از نرم افزارهای Spss 22 و Amos 22 استفاده شد. یافته­ ها نشان داد که بازیگران تدوین خط مشی عمومی شامل سیزده بازیگر بوده که به بازیگران رسمی و غیررسمی تقسیم شدند و خط­ مشی­ های سلامت نظام اداری شامل چهارده خط مشی هستند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که بین بازیگران تدوین خط مشی عمومی و اجرای خط­ مشی­ های سلامت نظام اداری رابطه معناداری وجود دارد. در نهایت نیز مدل مطلوب ارائه شد.

هدف پژوهش حاضر، ارایه عناصر موثر بر شکل گیری، آثار بالقوه و راهکارهای مدیریت تعارض خط مشی است. برای پاسخ به سوال اصلی پژوهش که عبارت است از «عناصر موثر بر مدیریت تعارض خط مشی در فرآیند خط مشی گذاری نظام سلامت ایران چیست؟ » از رویکردی کیفی و روش های دلفی و تحلیل مضمون استفاده شد. برای اجرای روش دلفی، نظر 13 نفر از خبرگان در قالب سه دور پرسش نامه دریافت شد. شبکه مضامین مدیریت تعارض خط مشی های نظام سلامت با 111 مضمون پایه، 14 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر شناسایی شد. یافته های پژوهش در خصوص عناصر موثر بر شکل گیری تعارض شامل نوع بازیگران، خصوصیات ایدیولوژیک نقش آفرینان، بسترهای اجرا، ویژگی های محیطی و طراحی عناصر درونی خط مشی استخراج شد. همچنین مضامین حاصل از آثار بالقوه تعارض شامل آثار اجتماعی، فرآیندی، حاکمیتی و انعکاسی شناسایی گردید. تصمیمات مبتنی بر شواهد، توسعه مشارکت پذیری، تعمیق شفافیت، تنظیم گری قانونی و مدیریت تعارض منافع نیز به عنوان راهکارهای مدیریت تعارض خط مشی مشخص شد.

در سپهر سیاسی و خط مشی گذاری عمومی می توان موارد متعددی از خط مشی های عمومی را یافت که حتی با وجود ناکارآمدی، در برابر خاتمه یابی از خود مقاومت نشان داده، همچنان به بقای خود ادامه می دهند و علاوه بر هدر دادن منابع عمومی، ممکن است منجر به تشدید مسیله شوند. با توجه به اهمیت این موضوع، تاکنون در مطالعات حوزه خط مشی گذاری کشورمان مطالعات منسجمی در خصوص پدیده مقاومت خط مشی های عمومی صورت نگرفته است. بنابراین، هدف این پژوهش تبیین مفهوم «مقاومت خط مشی» و تعیین خصوصیات و ویژگی های آن است. با توجه به غنای کم نظریه های مقاومت خط مشی، در این تحقیق رویکردی کیفی اتخاذ شد. همچنین برای گردآوری داده ها ضمن استفاده از راهبرد نمونه گیری نظری با 11 نفر از خبرگان سازمان های دولتی و نهاد های پژوهشی حوزه خط مشی گذاری مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شد. جهت تحلیل داده های گردآوری شده نیز از روش تحلیل مضمون استفاده شد. برابر با شبکه مضامین ترسیم شده مشخص شد که مقاومت خط مشی های عمومی دارای 3 مضمون فراگیر، 11 مضمون سازمان دهنده و 41 مضمون پایه است. در پایان نیز جهت آزمون شبکه مضامین استنتاج شده و مطابقت آن با واقعیت های عینی، راهبرد مطالعه موردی به کار رفت و این شبکه با خط مشی طرح تحول نظام سلامت (به عنوان یکی از خط مشی های مقاوم در برابر خاتمه بخشی) تطبیق داده شد. نتایج این بررسی نشان می دهد که خط مشی طرح تحول سلامت به واسطه ویژگی هایی همچون: دوام نهادی، ابهام در جانشین پذیری، پیچیدگی بالا، هزینه های بالای راه اندازی، مشاهده پذیری کم و دامنه فراگیر و همچنین در اثر پیشایندهایی چون درهم تنیدگی سیاسی-اجتماعی و تعارض منافع در برابر خاتمه بخشی، مقاومت کرده است.

هدف: تعارض خط مشی به معنای عدم انطباق درونی خط مشی با اصول و استاندارهای خط مشی گذاری یا ناهماهنگی بین دو یا چند خط مشی با یکدیگر یا با اسناد بالادستی است که به انحراف عملکرد از هدف خط مشی و بروز پیامدهای ناخوشایند منجر می شود. هدف پژوهش حاضر، ارایه چارچوبی برای تبیین تعارض خط مشی در نظام خط مشی گذاری سلامت ایران است. روش: برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش، مبنی بر اینکه چه عناصری بر تعارض خط مشی در فرایند خط مشی گذاری نظام سلامت ایران تاثیرگذار است، از 13 خبره در قالب سه دور پرسش نامه دلفی نظرسنجی به عمل آمد. سپس، از طریق پرسش نامه دیمتل فازی، میزان اثرگذاری یا اثرپذیری متغیرها تعیین شد و در مرحله بعد، از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. بدین ترتیب، راهبرد این پژوهش آمیخته است. یافته ها: متغیرهای تعارض خط مشی های نظام سلامت بدین صورت شناسایی شد: تنظیمات عناصر درونی خط مشی، نوع شناسی بازیگران، خصوصیت های ایدیولوژیک، بسترهای اجرا، ویژگی های محیطی، ابزارهای ایجاد تعارض، مجاری شناسایی تعارض، راهبردهای حل تعارض و پیامدهای حل تعارض. در پایان، با استفاده از روش های کمی، روابط و جهت بین متغیرها و شدت اثر آنها در چارچوب تعارض خط مشی مشخص شد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود که خط مشی گذاران سلامت ضمن آموزش استانداردهای علمی خط مشی گذاری، عوامل موثر بر هر موقعیت تصمیم را شناسایی کرده و از راهبردهای مناسب برای مدیریت تعارض خط مشی استفاده کنند تا خط مشی هایی با کمترین تعارض غیرکارکردی و بیشترین انسجام و هم افزایی به وجود آید.

خط مشی گذاری آموزش علوم پزشکی یکی از کارکردهای مدیریتی در نظام سلامت می باشد و باتوجه به هدف اصلی نظام سلامت که همان ارتقای سلامت می باشد در سایه آینده نگری خط مشی گذاری آموزشی، رویکردهای نظام سلامت رو به سوی پیشرفت قدم برمی دارد براین اساس مطالعه حاضر باهدف تحلیل خط مشی گذاری آموزشی در نظام سلامت آینده نگر صورت گرفته است. مطالعه حاضر یک مطالعه مروری نقلی ساده است که طی جستجو در پایگاه های اطلاعاتی؛ Uptodate, ISI, Pubmed Google Schoolar با کلیدواژه های: خط مشی گذاری، نظام سلامت، آینده نگری، خط مشی گذاری آموزشی و نظام سلامت آینده نگر طی سال های 2023-2016 صورت گرفت در جست وجوی ابتدایی 242 مقاله فارسی و انگلیسی و با اعمال معیارهای ورود به مطالعه تعداد 32 مقاله در نهایت استخراج شد. یافته ها حاصل تحلیل مطالعات مرتبط نشان داد که به کارگیری خط مشی گذاری نظام سلامت با چشم انداز آموزشی در آینده منجر به مدیریت صحیح دانشگاهی در حوزه آموزش و پژوهش پیاده سازی اهداف و استراتژی ها، توسعه روحیه فعالیت های سازمانی، ارتقا مسیولیت پذیری اجتماعی، توانمندی فردی و جمعی در ایجاد رفتار آموزشی و. . . می گردد؛ بنابراین به کارگیری رویکرد خط مشی گذاری آموزشی با چشم انداز واقع بینانه و ایدیال منجر به دستیابی به اهداف کوتاه مدت، میان مدت و طولانی مدت نظام سلامت خواهد شد.

خط مشی گذاری عمومی، از جمله دشوارترین وظایفی است که می توان در جهان آفرینش بر عهده گرفت؛ زیرا هر جمله و گزاره ای که در پیکره یک خط مشی به کار می رود، ممکن است سرنوشت عده زیادی از انسان ها را دگرگون سازد و در سراشیبی سقوط یا سیر تعالی قرار دهد؛ ضمن اینکه خط مشی، پدیده ای آینده پرداز و آینده ساز است و ممکن است آثار آن در تسلسلی فرانسلی، چندین سال یا دهه یا حتی صده پیاپی از زندگی انسان ها را تحت تأثیر قرار دهد؛ پس باید با دقت صورت بندی شود؛ زیرا هر چه یک امر مهم تر و خطیرتر باشد، باید با ملاحظه و دقت بیشتری پرداخته شود و پردازش آن، با شواهد و اطلاعات متقن تری مبتنی گردد. . . .

آرمانهای دموکراسی و حکمرانی خوب نمی توانند بدون محیط امن و سالم میسر شوند. خط مشی گذاری در حوزه سلامت نظام اداری منجر به ایجاد بستر مناسبی در ایجاد محیط امن ارائه خدمات عمومی می گردد. هدف این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری خط مشی عمومی در حوزه سلامت نظام اداری می باشد. الگوی مفهومی پژوهش از مرور گسترده ادبیات تحقیق شکل گرفته است. پنل دلفی 21 عضو هیات علمی دکتری در رشته مدیریت دولتی بودند. لازم به ذکر است جهت اطمینان از کارآمدی مدل در دستگاههای دولتی 15نفر از خبرگان در دیوان محاسبات کشور که دارای پست کلیدی(معاونت، مدیرکل) بودند، در این تحقیق مشارکت داده شدند. در گام اول داده های تحقیق از طریق پرسشنامه حضوری بین پنل دلفی طی سه راند جمع آوری و غربالگری گردید، همچنین برای خوشه بندی مولفه ها و ارزیابی مدل اندازه گیری از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. در گام بعدی برای تعیین وزن معیارها و شاخص های مدل از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد که داده های تحقیق از طریق پرسشنامه حضوری بین 15 نفر از خبرگان که مدیران اجرایی دیوان محاسبات کشور شامل معاونت ها و مدیران کل بودند جمع آوری گردید. در گام سوم با کمک خبرگان علمی مدلسازی از شکل گیری مناسب خط مشی در حوزه سلامت نظام اداری صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهم ترین مولفه های خط مشی گذاری موفقیت آمیز سلامت نظام اداری زیر ساختها و ظرفیت گروهای دخیل در خط مشی گذاری می باشد. همچنین33 مولفه پژوهش مورد تایید نهایی پنل دلفی قرار گرفت.

آرمان های دموکراسی و حکمرانی خوب نمی توانند بدون محیط امن و سالم میسر شوند. خط مشی گذاری در حوزه سلامت نظام اداری منجر به ایجاد بستر مناسبی در ایجاد محیط امن ارائه خدمات عمومی می گردد. شکل گیری مناسب خط مشی در حوزه سلامت نظام اداری، در کشورهای درحال توسعه باید از طریق شیوه های اثرگذار و مداخله جویانه انجام گیرد، از این رو هدف اصلی مقاله حاضر شناسایی راهبردهای شکل گیری موثر خط مشی عمومی در حوزه سلامت نظام اداری می باشد. رویکرد مورد استفاده در این تحقیق کیفی می باشد که راهبردهایی از طریق مصاحبه با نمایندگان مجلس جهت شکل گیری مناسب خط مشی در حوزه سلامت نظام اداری شناسایی شدند و با تحلیل تم ارزیابی گردیدند. از مصاحبه نیمه ساختاریافته جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شد و با کمک تحلیل تم راهکارها ارزیابی گردیدند، و تم ظرفیت سازی با در نظر گرفتن تناسب روش های سنتی و الکترونیک به عنوان راهکار کاربردی پیشنهادی توسط نمایندگان در مرحله مصاحبه ارائه شده است. علاوه بر این راهبردها برای شکل گیری اثربخش خط مشی در حوزه سلامت نظام اداری دارای 11 تم فرعی و 44 کد اولیه بود که در 8 تم اصلی خلاصه گردید.

مقدمه: برنامه ریزی سلامت الکترونیک در کشور با محدودیت هایی همراه است که جهت غلبه بر این محدودیت ها، نیاز به شناسایی الویت های خط مشی گذاری است. هدف از این مطالعه شناسایی، دسته بندی و الویت بندی شاخص های خط مشی گذاری سلامت الکترونیک در ایران است.روش کار: با بررسی پیشینه تحقیق، شاخص ها شناسایی و دسته بندی شد، فهرست شاخص ها بر اساس نظر اعضا جامعه تحقیق شامل 38 نفر از صاحب نظران حوزه سلامت الکترونیک، اصلاح شد. داده ها با ابزار پرسش نامه جمع آوری; و به وسیله نرم افزار آماری SPSS و آزمون فریدمن تحلیل شد.یافته ها: با بررسی پیشینه، شاخص ها شناسایی و در سه محور زیرساخت ها، سیاست ها و راهبردها دسته بندی شد. بر اساس پیمایش انجام شده، در محور زیرساخت های توسعه سلامت الکترونیک، تامین زیرساخت حقوقی و قانونی دارای بیشترین الویت، در محور سیاست های توسعه سلامت الکترونیک ایجاد یکپارچگی میان فعالان حوزه و ارایه دهندگان خدمات سلامت الکترونیک کشور دارای بیشترین الویت و در محور راهبردهای توسعه سلامت الکترونیک، دسترسی همگانی و ارزان به خدمات کیفی مبتنی بر نیازهای مردم دارای بیشترین الویت هستند.بحث: خط مشی گذاری در حوزه سلامت الکترونیک در ایران با محدودیت هایی روبروست، جهت مقابله با این محدودیت ها باید تصویب قانون حریم خصوصی و قوانین تسهیل کننده فعالیت بخش خصوصی، ایجاد هماهنگی بین فعالین حوزه سلامت الکترونیک و فراهم نمودن دسترسی به خدمات کیفی و همگانی در اولویت خط مشی گذاری سیاست گذاران قرار گیرد.

اجرای خط مشی های عمومی سلامت برپایۀ عدالت یکی از مهم ترین اهداف نظام سلامت است؛ اما عواملی مانند شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، و بازیگران بر اجرای خط مشی ها تأثیر می گذارد. تا کنون در کشور الگویی برای اجرای خط مشی های عمومی سلامت مبتنی بر عدالت طراحی نشده است. این پژوهش براساس نوع داده ها، کیفی است و در آن از روش نظریۀ داده بنیاد استفاده شده است. داده ها از طریق مصاحبۀ نیمه ساختاریافته با پانزده نفر از خبرگان سلامت و به کمک روش نمونه گیری هدفمند گردآوری شد. کدگذاری نیز مطابق مدل استراوس و کوربین انجام و تحلیل شد. در نهایت داده ها با 121 مفهوم، 25 مقولۀ فرعی و 6 مؤلفۀ اصلی به اشباع نظری رسید. مدل تحقیق شامل پدیدۀ محوری (اجرای خط مشی های عمومی سلامت مبتنی بر عدالت)، عوامل علّی، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدهاست. پدیدۀ محوری تحقیق نیز دارای نوآوری است. براساس نظر خبرگان، راهبردهای نوینی، مانند پیوست عدالت سلامت در همۀ سیاست ها و حکمرانی خوب سلامت و ایجاد پایگاه اطلاعاتی سلامت، کشف شد که موجب شناسایی پیامدهای جدیدی، مانند مدیریت مالی سلامت، سلامت اجتماعی و عدالت سلامت، شده است.